Ik las een dag of twee geleden een stukje op Facebook waarin tips werden gevraagd om kinderen te helpen de AVI toetsen te overleven. De bewuste kinderen werden nogal zenuwachtig van die toets, hetgeen niet hielp om de toets te halen. Er kwam een hele goede tip: niet toetsen. Maar de poster gaf in haar eigen antwoord al meteen aan dat dit waarschijnlijk niet zou gebeuren vanwege de ‘de dictatuur van het digitale volgsysteem’
Met die dictatuur hebben wij, als ouders, jaren geleden te maken gehad. Mijn beide kinderen hadden zichzelf tijdens de kleuterjaren op hun eigen manier leren lezen en vonden woorden en boeken helemaal geweldig. Ze hadden dezelfde kleuterjuf, die de gave had te zien wat een kind boeide en nodig had. Ze waren net kleine sponsjes. Ze verslonden zoveel mogelijk boeken uit de kasten thuis. Tot het ‘echte’ onderwijs begon. Ondanks onze dringende verzoeken om hem niet vanaf nul te laten beginnen, maar zijn eigen vaardigheden in aanmerking te nemen, moest onze oudste gewoon dingen gaan doen die hij al kende. Want hij had het niet op de geijkte manier geleerd en het was dus niet ingesleten. Zo was de verklaring. Binnen zes weken nadat hij in groep drie was begonnen, was hij zijn zelf aangeleerde vaardigheden kwijt en had ik een hele nare smaak in mijn mond bij het werkwoord inslijten. Lezen vond hij niet zo heel leuk meer.
Dahaag, leesplezier!
Na drie maanden had mijn zoon volgens de juf geen voorsprong maar een lichte achterstand en moest ik thuis gaan lezen met hem. Ik moest ook vooral het AVI systeem aanhouden, want anders zou het helemaal misgaan. Dat betekende dat mijn zoon boeken uit moest zoeken die pasten bij het niveau waarop hij volgens de school las. Dit betekende concreet een boek dat AVI start beoordeeld was. Nu had (en heeft) mijn zoon een niet alledaagse belevingswereld, waardoor hij niet altijd even geboeid werd door de zaken die zijn leeftijdsgenoten geacht werden leuk te vinden. Dus daar stond ik met een jongetje, dat vooral draken (en allerhanden andere fantasiefiguren), ruimte en geschiedenis leuk vond, tussen boekjes over voetbal, auto’s, pappa’s werk, et cetera, op een niveau dat hij een jaar eerder al niet meer las.
Ik denk dat we een half uur blurbs aan het lezen waren, toen hij gelukkig een boekje over piraten vond. Piraten op zolder heette het. Hij helemaal blij! Ik helemaal blij! Samen naar huis gehuppeld, waar zoonlief aan de keukentafel ging zitten met zijn nieuwe schat. Na een half uurtje hoorde ik teleurgestelde geluiden uit de keuken komen, gevolgd door een ‘Mamma!’ ‘Wat is er schat?’ vroeg ik. ‘Het GAAT helemaal niet over piraten, het gaat over kinderen die zich VERKLEDEN als piraten.’
Daarna was het definitief over met zijn leesplezier. Het AVI-systeem had mijn leesmonstertje verslagen. Uiteraard trok ik weer bij zijn lerares aan de bel. De haastig opgetrommelde IB-er verzekerde mij dat de manier waarop zij het deden echt de enige juiste was. Op mijn tegenwerpingen dat hij een jaar eerder al prima las en de boekjes van zijn eigen keuze met veel plezier doorploegde kreeg ik de reactie dat zij dit echt niet zag. Ze liet me een tekstje zien waar ik zelfs mijn aandacht niet bij zou kunnen houden en vertelde me dat het Bear niet lukte om deze tekst binnen de daarvoor gestelde tijd te lezen. Ondanks mijn onderwijskundig onderbouwde argumenten lukte het mij niet om de starre zienswijze van zowel IB-er als lerares te veranderen.
Hoe het ook anders kan
Het leesgebeuren was niet de enige aanleiding, maar samen met een aantal andere misstanden op zijn toenmalige school heeft het er voor gezorgd, dat wij ons uiteindelijk na ruim een half jaar groep drie genoodzaakt zagen onze jongen thuis te houden. Hij heeft vervolgens ruim twee maanden thuis les gekregen. Uiteraard mocht hij thuis weer alles lezen wat hij interessant vond, met als gevolg dat hij tegen de tijd dat hij naar zijn nieuwe school ging weer lichtjaren voorsprong had. Zijn nieuwe juf had wel oog voor wat hij nodig had, waardoor er geen terugval volgde. Sterker nog, in het schooljaar dat volgde deed hij twee jaar in één en sloeg hij een klas over. Jammer wel, dat vaak het onderwijs afhankelijk is van de persoon die voor de klas staat. Maar daarover vertel ik later nog wel eens.
Met mijn jongste gebeurde hetzelfde. Zij was met haar broer meegegaan naar de nieuwe school en kwam daar in groep drie terecht. Helaas bij een juf die minder oog had voor het kind in kwestie en zich vooral vasthield aan protocollen. Ook jongste was binnen een vloek en een zucht haar zelf verworven vaardigheden kwijt. Ook in haar klas moest ze kiezen uit het AVI niveau dat bij haar toetsniveau paste en was ze aan het begin van groep vier al haar plezier in het lezen kwijt, waardoor ze niet verder kwam in het AVI systeem. Hierdoor bleef ze steken bij dezelfde oninteressante boekjes… nou ja, je begrijpt het, ze zat in een vicieuze cirkel. Gelukkig had ze dit keer een lerares die wel open stond voor suggesties (en het hielp dat beide kinderen ondertussen een rapport met orthopedagogische aanbevelingen met zich meedroegen). Op mijn verzoek liet ze het AVI systeem los. Ze vond dat wel wat spannend, vertelde ze eerlijk, maar ze deed het maar mooi en daar ben ik haar nog steeds dankbaar voor. Met als resultaat dat Peluche na een tijdje weer stapels boeken over paarden verslond. Tegen het einde van groep 4 las ze boeken die qua niveau op eind groep 6 zaten.
Een moeders oproep om leergierigheid vooral niet om zeep te toetsen
Als ik een bericht als dat van gister op Facebook lees, denk ik dat er helaas nog niet veel veranderd is. Te vaak wordt het toetssysteem te star gehanteerd. Te vaak is het toetssysteem een doel in plaats van wat het eigenlijk is, één van de vele middelen om voortgang te kunnen meten. De onrust in onderwijsland wordt steeds groter en de roep om verandering luider. Mijn kinderen gaan het niet meer meemaken, maar ik hoop met heel mijn hart dat in de nabije toekomst het kind weer het uitgangspunt wordt in het onderwijs.
Deze moeder heeft AVI’s kont teruggeschopt naar waar ze thuis hoort en haar leesmonsters gered van de ondergang. Mijn beide kinderen vinden het nog steeds heerlijk om met een boek en een kop thee op de bank te kruipen. Laten we hopen dat meer en meer leesmonsters uit AVI’s klauwen blijven. We kunnen hier allemaal aan bijdragen door te eisen dat onze kinderen weer hun eigen interesses kunnen volgen, niet meer zenuwachtig hoeven te zijn omdat ze een onzinnig tekstje moeten lezen terwijl de stopwatch de tijd wegtikt, en zo weer plezier in het lezen krijgen!
Spreekt dit je aan? Deel deze pagina met je netwerk, zodat mijn werk nog meer mensen bereikt! Bij voorbaat dank…