Ik heb me zojuist laten verleiden tot het schrijven van een uitgebreid commentaar op een krantenartikel. Het ging over stakingen in de schoonmaakbranche, waarbij de werknemer vooral als slachtoffer werd neergezet en de werkgever als de grote boze wolf. Nu heb ik toevallig wat ervaring in de betreffende branche en weet ik dat het niet zo zwart en wit is als werd weergegeven in het artikel.
In deze branche zijn namelijk een flink aantal werkgevers die het wel goed menen met hun werknemers en ervoor zorgen dat ze in goede omstandigheden werk kunnen afleveren waar ze trots op mogen zijn. En dat die werkgevers met alle liefde meer loon aan hun werknemers zouden willen geven, als dit mogelijk zou zijn. Maar dat laatste is nu juist het probleem.
De laatste decennia is het accent van succesvol ondernemerschap steeds meer verschoven van een goed product leveren naar zo goedkoop mogelijk leveren. Ik zeg bewust ‘succesvol’ en niet goed ondernemerschap. Ikzelf ben er namelijk van overtuigd dat van goed ondernemerschap alle partijen profiteren, opdrachtgever en opdrachtnemer, werkgever en werknemer. Maar aangezien succesvol in deze maatschappij meer en meer synoniem lijkt te zijn geworden met zoveel mogelijk verdienend, coute que coute, wordt het steeds lastiger om een goed ondernemer te zijn en blijven. Maar eerlijk, ik denk dat ik nog liever geen ondernemer zou zijn, dan hier aan mee te werken.
Mijn werk is meer waard dan het jouwe
In deze maatschappij waar geld verdienen het hoogste goed is geworden, worden de uitwassen hiervan steeds duidelijker. De thuiszorger, onmisbaar voor de zieke medemens verdient net iets meer dan 9 euro, terwijl een goedkope advocaat (we hebben het niet over de zogenoemde topadvocaten) zonder met zijn ogen te knipperen 250 euro per uur rekent. Ja, natuurlijk zijn er kantoorkosten en dergelijke, but really… En dan heb ik het nog niet over de topbestuurders die met salarissen en bonussen die miljoenen per jaar belopen naar huis gaan. Zelfs in (semi)publieke sectoren zoals de zorg, waar men onderaan de ladder met een tientje per uur naar huis gaat, terwijl deze mensen het feitelijke werk uitvoeren. Ik ben overigens geen communist. Investering in opleiding en materialen, en het al dan niet schaars zijn van een product of dienst mag wat mij betreft heus wel resulteren in een hogere beloning. Maar wel in realistische mate. De huidige welvaartsverdeling gaat echt nergens meer over. Kan het niet wat eerlijker?
De grote god Kapitalisme, waarvoor zo velen buigen, is een jaloerse god. Hij duldt geen andere meesters dan hijzelf en maakt mensen tot slaven. Onlangs verscheen er een boek van een Franse econoom waaruit pijnlijk duidelijk wordt dat kapitalisme vooral in dienst staat van degenen die al hebben en niet van degenen die hard werken en zouden moeten krijgen. En dan bedoel ik niet geld, maar een goed leven krijgen. Dat dit niet houdbaar is, lijkt me duidelijk. Maar dit wordt niet bereikt op de manier waarop het al eeuwen niet gelukt is.
Als een spel niet werk, verander de regels
De vakbond strijdt al tijden op dezelfde manier. Over omstandigheden klagen, terecht, maar vooral om geld vragen, waardoor juist die bedrijven die het wel goed bedoelen er al dan niet gedwongen het bijltje bij neergooien en meer van de opdrachten in handen komen van die bedrijven die wel meegaan in de cultuur van uitknijpen en afpersen en de situatie alleen maar slechter wordt. Zolang het kapitalisme als excuustruus voor excessen als hierboven beschreven fungeert, zal deze tactiek niet werken. If something doesn’t work change it.
Zolang wij als maatschappij goedkeuren wat er gebeurt zal er niets veranderen. Zolang we denken dat we er toch niets aan kunnen veranderen, zal er zeker niets veranderen. We lijken echter te vergeten dat als het grootste deel van de economie in handen is van een heel klein aantal mensen, dat er een heel groot aantal mensen overblijft die dat niet heeft. En als al die mensen nu eens zeiden ‘En nu is het genoeg! Ik pik het niet langer. Het moet eerlijker of ik doe niet meer mee.’, dat kleine deel echt wel zou moeten luisteren. Maar dat vraagt veel van mensen. Het vraagt van ze dat ze over hun eigen belangen en voor(oor)delen heen stappen. Zou het niet geweldig zijn als we dat zouden kunnen?
Een betere wereld begint bij jezelf
Ikzelf ben voor het dragen van je eigen verantwoordelijkheid. Ik weet dat er eerlijke en oneerlijke mensen op deze aarde wandelen en ik hoop dat ik genoeg mensenkennis heb om de rotte appels er tussenuit te kunnen pikken terwijl ik toch open en eerlijk naar mensen toe blijf. Gelukkig lijkt het erop dat het aantal eerlijke mensen de oneerlijke nog steeds ver overschrijdt. Als ik momenteel naar mijn medemens kijk, denk ik dat we nog niet zo ver zijn dat we allemaal eerlijk naar onszelf en ons eigen aandeel in het geheel kunnen kijken. We hebben nog vaak de neiging vooral naar anderen te wijzen en de oorzaak van dingen elders te zoeken. Dat geldt voor alle lagen van de bevolking trouwens. Het zijn niet alleen de bestuurders, die hun verantwoording niet nemen. Er zijn bijvoorbeeld ook mensen, die prima voor zichzelf zouden kunnen zorgen, maar ervoor kiezen om zich te laten verzorgen.
Misschien dat ik nu verongelijkte gezichten veroorzaak, maar de keren dat ik mensen aan de andere kant van mijn bureau heb gehad die tijdens een sollicitatie doodleuk zeiden dat ze de baan niet wilden omdat ze dan niet meer konden bijklussen en dat ze daar alleen zaten om aan hun sollicitatieplicht te voldoen zijn bepaald niet op twee handen te tellen. En dan die twee criminelen die onlangs tegen een journalist zeiden dat ze door de crisis geen andere keuze hadden dan hun geld oneerlijk te krijgen en omdat ze vanuit hun achtergrond kansarm waren. Deze mensen zijn, wat mij betreft, net zo min een knip voor de neus waard als de graaiers. Je hebt altijd een keuze. En dan maakt het niet uit hoeveel mensen je kent die het wel doen, hoeveel kansen die je niet hebt gekregen of gegrepen en dat de wereld niet eerlijk zou zijn. Kijk naar jezelf en begin bij jezelf.
Samen sterk
Ik zou er treurig van kunnen worden, ware het niet dat ik me realiseer dat beide categorieën mensen niet de norm zijn. De meeste mensen zijn eerlijk en welwillend. Ze zijn zich alleen niet bewust van het feit dat als we het gezamenlijk, als één blok, eisen, de gevestigde orde zal moeten veranderen. Als iedereen zich zou realiseren dat hij of zij zelf de sleutel in handen heeft, dat er altijd keuzes zijn en dat we samen meer kunnen bereiken dan ieder voor zich, dan ligt de wereld voor ons open. Dan zouden we het gezegde ‘eerlijk is eerlijk’ weer nieuw leven in kunnen blazen. Dat geldt niet alleen voor inkomen, maar ook voor voeding, milieu, noem het maar op. Idealistisch? Misschien. Maar een mens mag dromen, toch?
Spreekt dit je aan? Deel deze pagina met je netwerk, zodat mijn werk nog meer mensen bereikt! Bij voorbaat dank…